Tema 4 : Bab Air Tanih, Imbangan Air dan Pengurusan Air.
Konsep/Huraian
Konsep/Huraian
1. Air Tanih
Ialah semua air yg terdpt di bwh permukaan bumi. Mewakili 95% drp keseluruhan sumber air tawar dunia yg blh digunakan. Berasal drp kerpasan khususnya air hujan & cairan salji yg mengalami susupan & tersimpan di lapisan akuifer.
2. Akuifer
Lapisan batuan yg boleh menakung dan membendung air. Bertindak sbg konduit utk air di dlm tanih mengalir menuju ke sungai.
3. Akuifug
Batuan yg blh menyimpan air tetapi tdk membenarkan air yg disimpannya mengalir. Cth batuan granit.
4. Akuiklud
Batuan yg blh menyimpan air dan membenarkan air mengalir sbg aliran air tanih. Cth lapisan tanah liat dan batuan syal.
5. Keporosan
Merujuk kpd peratus liang pori atau ruang yg wujud antara partikel tanih atau antara mineral batuan yg blh diresapi dan ditakungi olh air tanih.
6. Ketertelapan
Merujuk kpd keupayaan sesuatu jenis batuan utk memindahkan air atau membenarkan air mengalir & meresap melaluinya.
7. Penahanan tentu
Satu ukuran keupayaan batuan menahan atau mengekalkan air selepas ketepuan dicapai.
8. Pekali keterusan
Merujuk kpd keupayaan akuifer utk mengalirkan air melalui satu unit ketebalan akuifer.
9. Pekali simpanan
Merujuk kpd keupayaan akuifer utk mengeluarkan isipadu air pd satu-satu masa tertentu.
10. Edaran air tanih
Merujuk kpd semua bentuk pergerakan air yg menggunakan tanih sbg medium spt aliran subpermukaan, susupan & pergerakan air secara mendatar dlm sistem akuifer.
11. Imbangan air / Imbangan hidrologi
Keseimbangan antara air yg diterima dr atmosfera (input: hujan embun, salji) olh permukaan bumi adalah sama dgn jmlh air yg keluar ke atmosfera (output: sejatan, sejat-peluhan, larian permukaan & storan dlm tanah).
12. Keseimbangan dinamik
Bermaksud keseimbangan air iaitu apabila nilai input, storan dan output tlh mencapai kestabilan w/pun nilai-nilainya sentiasa berubah dlm suatu jangka masa tertentu.
13. Imbangan air negatif
Ditakrifkan sbg kekurangan air yg dialami olh sebuah kws dlm tmph tertentu. Kadar sejatan melebihi kerpasan. Kesannya berlaku kemarau iaitu keadaan kering dan panas tanpa hujan dlm jangka masa yg panjang.
14. Imbangan air positif
Bermaksud jmlh kerpasan melebihi sejatan dlm tempoh yg pjg akan menyebabkan banjir. Banjir adalah keadaan limpahan air atau kenaikan aras air sehingga melebihi daya tampung sesebuah saluran spt sungai, tasik dan laut lalu mengalir melimpahi ke kws sekitar khususnya di kws tanah rendah.
15. Banjir sungai
Berlaku apabila isipadu air sungai adalah lbh besar berbanding kemampuan alur-alur sungai utk menampung isipadu air.
16. Banjir laut
Berpunca dari gelombang ombak yg besar-tsunami yg menyebabkan kenaikan aras laut secara mendadak, air pasang besar yg berlaku apabila kedudukan bulan, bumi dan m/hari selari. Kesannya banjir ini merosakan kws pertanian, petempatan & harta benda.
17. Banjir Kilat: stpm 2005
Ditakrifkan sebagai peningkatan aras air permukaan yang cepat terutamanya di kawaan bandar yang disebabkan curahan hujan lebat dalam tempoh masa yang singkat dan air akan surut dalam tempoh yang singkat juga.
18. Banjir tasik
Berlaku apabila paras air dlm tasik meningkat naik melebihi daya tampung tasik tersebut di sebabkan hujan lebat berterusan dan pencairan salji.
19. Kemerosotan Kualiti Sumber air
Bererti pencemaran terhdp sumber air iaitu sumber air bersih sama ada dr sunga, tasik, laut, kolam dan takungan s/jadi, air bawah tanah dan air hujan tercemar atau kualitinya semakin rendah. Indeks kemerosotan kualiti air bersih di ukur melalui indikator seperti Permintaan Oksigen Biologikal (BOD), kandungan bakteria Echerichia Coli, kandungan ammoniakal nitrogen (NH3-N), kandungan pepejal terampai (SS), nilai keasidan (pH) dan perubahan warna dan bau di dlm sesuatu sumber air.
20. Hidrologi bandar
Satu edaran hidrologi tempatan yg melibatkan tiga medium penting iaitu atmosfera bandar, daratan bandar dan sumber air di bandar.
21. Pengurusan Sumber air Lestari
Melibatkan perancangan, analisis, penilaian, penggunaan, impak dan ramalan terhadap sumber air secara sistematik, cekap & optimum tanpa membazir utk menjamin bekalan air kpd pengguna sentiasa bersih dan berterusan.
* Nilai BOD yg tinggi bermakna kandungan oksigen terlarut dlm air adalah rendah.
* Ini menunjukkan bhw air tlh tercemar. Sebaliknya nilai BOD yg rendah bermakna kualiti air itu adalah baik dgn kandungan oksigen terlarut yg tinggi iaitu air tidak tercemar.
* Larutan metilena biru biasanya digunakan untuk menguji kehadiran oksigen dlm air. Kadar BOD yg tinggi menyebabkan warna metilena biru dilunturkan dgn cepat.
Sumber: Hj Rusly Musa, Geografi Alam Sekitar Fizikal STPM
No comments:
Post a Comment