Bab 11: Unsur Cuaca dan Iklim, Sinaran dan Bahangan serta Bajet Haba
Konsep/Huraian
Konsep/Huraian
1. Cuaca
Merujuk kpd fenomena harian yg sentiasa berubah mengikut masa dan tempat. Cth, cuaca temapt A tidak sama dgn tempat B w/pun hanya beberapa kilometer.
2. Iklim
Merujuk kpd purata unsur cuaca spt suhu, hujan, kelembapan udara dlm temph 35 thn dan iklim meliputi skala yg luas spt sebuah negara atau wilayah.
3. Suhu
Darjah kepanasan udara di sesuatu tempat kesan bahangan matahari. Index suhu diukur dlm unit darjah celsius oleh dgn menggunakan alat Termometer Six.
4. Kerpasan
Merangkumi hujan, salji, hujan batu dan hujan beku. Unsur kerpasan yg paling penting ialah hujan. Hujan terjadi akibat proses pemeluwapan dan kondensasi.
5. Kelembapan udara
Merujuk kpd jmlh wap air yg terdpt dlm udara.
6. Kelembapan mutlak
Kandungan wap air yg sebenarnya terdpt dlm udara pd satu masa (dinyatakan dlm unit gram semeter padu gm/m3).
7. Kelembapan bandingan
Nisbah jmlh wap air yg sebenarnya terdpt dlm udara berbanding dgn jmlh wap air yg boleh ditampung oleh udara berkenaan dlm keadaan suhu tertentu (dinyatakan dlm bentuk peratus). Kelembapan bandingan 100 peratus menandakan udara mencapai tahap tepu dan berada pd takat suhu mengembun.
8. Awan
Merupakan titisan air yg sgt halus yg berdiameter antara 0.02mm – 0.06 mm serta terapung di udara. Terbentuk akibat penyejukan udara di bawah takat beku yang meyebabkan wap air terpeluwap di atmosfera.
9. Tekanan udara
Merupakan tekanan yg dihasilkan oleh atmosfera terhdp permukaan bumi. Berubah-ubah mengikut ketinggian. Disukat dengan alat barometer aneroid dlm unit milibar (mb)
.
10. Angin
Adalah udara yg bergerak mendatar. Bertiup dari kawasan tekanan udara tinggi ke kawasan tekanan udara rendah. Alat yg digunakan utk mengukur halaju angin ialah anemometer dan kesan halajunya dilihat berdasarkan skala Beufort .
11. Bajet haba/Imbangan haba
Kesimbangan yg berlaku antara jmlh bahangan m/hari yg msk ke sistem bumi dgn jmlh bahangan bumi yg dibebaskan semula ke angkasa
12. Serakan
Partikel-partikel dlm atmosfera akan menyerak banhangan m/hari secara mendatar apabila bahangan tersebut dipancarkan kepadanya. Serakan bergantung kepada saiz partikel berbanding dgn jarak gelombang bahangan suria.
13. Serakan Rayleigh
Berlaku sekiranya saiz partikel lebih kecil dari jarak gelombang (0.45 mikron) menyebabkan langit berwarna biru.
14. Serakan Mei
Berlaku sekiranya saiz partikel sama besar dgn jarak gelombang menyebabkan langit berwarna kekuningan.
15. Serapan
Banhangan m/hari diserap oleh waip air + karbon dioksida (15%) dan ozon (2%). 36% mengalami albedo (pembalikan olh sistem bumi). 47% shj sampai ke permukaan bumi.
16. Balikan/pantulan
Bahangan m/hari akan dipantulkan semula ke angkasa lepas apabila terkena partikel-partikel yg berwarna cerah seperti manik hujan.
17. Albedo
Darjah keputihan atau kecerahan permukaan bumi yg memantulkan kembali sinaran m/hari. Ini bermakna nisbah antara cahaya yg dipantulkan dgn cahaya yg diterima olh permukaan bumi.
18. Output suria
Kadar pengeluaran tenaga elektromagnet olh pusat m/hari. Bergantung kpd kadar pertukaran hidrogen kpd helium. Jika byk hidrogen di tukar kpd helium maka suhu m/hari menjadi lbh panas dan tenaga elektromagnet yg terhasil juga tinggi.
19. Kadar tukaran normal
Bagi setiap kenaikan 100 meter suhu akan jatuh sebanyak 0.65 darjah C.
20. Olak suhu
Keadaan yg wujud apabila semakin tinggi muka bumi suhu sekitarnya juga akan meningkat.
21. Olak suhu permukaan
Berlaku hampir dgn permukaan bumi pada waktu malam akibat penyerapan bahangan bumi olh lapisan bawah atmosfera.
22. Olak suhu di atas permukaan
Terjadi di lapisan atmosfera atas yg jauh dr permukaan bumi. Berlaku akibat pertembungan dus jisim udara yg panas dan sejuk yg mempunyai ketumpatan yg berlainan. Akibat pertembungan, jisim udara panas akan naik ke atas manakala jisim udara sejuk akan turun ke bawah. Justeru itu akan kedapatan peningkatan suhu apabila ketinggian meningkat.
Sumber: Hj Rusly Musa, Geografi Alam Sekitar Fizikal, STPM
No comments:
Post a Comment